آویشن شیرازی (Zataria multiflora) یا همان آویشن پهن، منبعی غنی از انواع ویتامین ها مانند ویتامین A، B ،C ، E و همورمون های گیاهی است. این نوع آویشن یکی از گیاهان بومی جنوب ایران بویژه استان فارس، افغانستان و پاکستان است. آویشن شیرازی در خانواده نعناعیان (Lamiaceae) قرار می‌گیرد و بیشتر در مناطق گرمسیری رشد می‌کند. این گیاه از نظر ظاهر، طعم و رنگ با دیگر گونه های آویشن مثل آویشن کوهی و آویشن باغی تفاوت دارد. آویشن شیرازی همچنین به علت خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی، جایگاه خاصی در طب سنتی دارد.
آویشن شیرازی با آویشن معمولی چه تفاوتی دارد؟
آویشن شیرازی دارای برگ‌های پهن‌تری نسبت به آویشن معمولی است که اکثر خواص درمانی این گیاه مربوط به برگ‌های پهن آن است؛ این آویشن، خواص درمانی ویژه‌ای مانند تقویت دستگاه گوارش، کاهش التهاب، و تقویت دستگاه تنفس دارد. همچنین آویشن شیرازی به علت آب و هوای خاص شهر شیراز، عطر و طعم ملایمی دارد و بیشتر در طب سنتی استفاده می‌شود. از سوی دیگر، آویشن معمولی در مناطق مختلف کشت می‌شود؛ این نوع آویشن عطر و طعم قوی‌تری داشته و بیشتر در پخت و پز و آشپزی کاربرد دارد.
طبع آویشن شیرازی چیست؟
این نوع آویشن در طب سنتی، به عنوان طبع گرم و خشک در نظر گرفته می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که این نوع آویشن برای افرادی با طبع سرد، مفید باشد و همچنین آویشن شیرازی به عنوان معتدل کننده برخی مواد خوراکی مثل پنیر، ماست، سیب زمینی و… کاربرد دارد.
خواص آویشن شیرازی
آویشن شیرازی، یکی از مهم‌ترین نوع آویشن است؛ به علت ترکیبات شیمیایی خاص خود، دارای خواص درمانی فراوانی میباشد؛ برخی از اصلی‌ترین خواص آویشن شیرازی عبارتند از:
۱. کاهش وزن و لاغری:
استفاده منظم و مرتب از آویشن مخصوصا به صورت دمنوش باعث کاهش وزن و لاغری می‌شود.
۲. تقویت سیستم ایمنی:
آویشن دارای خاصیت ضدباکتریال و ضدقارچی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. همچنین این گیاه دارای ترکیبات آنتی اکسیدان است که از بروز سرطان جلوگیری می‌کند.
۳. بهبود سلامت گوارشی:
مصرف آویشن به‌طور مرتب می‌تواند به بهبود هضم غذا و رفع مشکلات گوارشی کمک کند.
۴. خواص ضدالتهابی:
گیاه آویشن، دارای ترکیبات ضدالتهابی است که می‌تواند در کاهش التهاب مفاصل، دردهای روماتیسمی و عضلانی موثر باشد.
۵. بهبود سلامت دستگاه تنفس:
آویشن به دلیل خواص ضدسرفه و ضد‌عفونی کننده خود می‌تواند در بهبود بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آسم و برونشیت مفید باشد.
۶. درمان جوش‌های پوستی:
همان طور که پیش‌تر ذکر شد، آویشن دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است. به همین علت برای درمان بیماری های قارچی پوست و جوش صورت، یک داروی طبیعی بسیار موثر به شمار می‌رود. همچنین این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات ضد باکتریال، می‌تواند باکتری های ایجاد کننده آکنه را از بین ببرد. از سوی دیگر، بخور آویشن باعث جوانسازی و پاکسازی پوست می‌شود.
۷. سلامت دهان و دندان:
آویشن به واسطه خواص ضدعفونی‌کننده خود می‌تواند به پیشگیری از بوی بد دهان، کاهش التهاب لثه و جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک کند.
غرغره کردن، دمنوش آویشن شیرازی و یا استفاده از دهانشویه‌های حاوی عصاره آن، روشی کارآمد برای حفظ بهداشت دهان و دندان است.
۸. آرام‌بخش و کاهش استرس:
این آویشن بوسیله ترکیبات آرام‌بخش خود، می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود سلامت روان بیماران کمک کند.
میزان مصرف
مصرف این آویشن باید با توجه به نیاز بدن و توصیه‌های پزشک انجام شود. به‌طور معمول، ۱ تا ۲ قاشق چایی‌خوری، پودر آویشن شیرازی در روز کافی است. از راه های مصرف آن می‌توان به نوشیدن دمنوش یا استفاده از این گیاه به عنوان ادویه در غذا اشاره کرد.
نحوه مصرف
این نوع آویشن به شکل‌های مختلفی مصرف می‌شود. رایج‌ترین روش‌های مصرف آن عبارتند از:
۱. دمنوش آویشن شیرازی:
برای تهیه دمنوش آویشن شیرازی، یک قاشق چایی‌خوری از پودر این گیاه را در یک فنجان آب داغ بریزید و به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه بگذارید دم بکشد.
۲. استفاده به عنوان ادویه:
این نوع آویشن را می‌توان به غذاهای مختلف (مخصوصا غذاهای ایرانی) اضافه کرد. این ادویه به بهبود طعم غذاها و افزایش خواص دارویی آن‌ها، کمک می‌کند.
پودر آویشن گل جیل
پودر آویشن گل جیل، یک ادویه خوش‌عطر و طعم است که با بهره‌گیری از خواص گیاه آویشن تهیه شده است. این ادویه با ترکیبات طبیعی و با کیفیت خود، مناسب‌ترین انتخاب برای غذاهای ایرانی و کسانی که ادویه‌ای با خواص درمانی فراوان می‌خواهند، است.
